ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Οι τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας διαμορφώνουν ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό πλαίσιο, που παρέχει σημαντικές δυνατότητες για το σχεδιασμό νέου τύπου μαθησιακών δραστηριοτήτων. Το διαδίκτυο αποτελεί μια εφαρμογή των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας που μπορεί να αξιοποιηθεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς ενώ και η παιδαγωγικά σχεδιασμένη αξιοποίηση του παρέχει σημαντικές δυνατότητες διδακτικής χρήσης. Στα πλαίσια λοιπόν του Δ.Ε.Π.Π.Σ και των Τ.Π.Ε θα αναπτύξουμε το σχέδιο εργασίας «ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ». Σκοπός μας είναι να κατανοήσουν οι μαθητές βιωματικά την άλωση τα γεγονότα και τις συνέπειες της και να αποκτήσουν ιστορική συνείδηση.

ΤΑΞΗ

Ε΄ δημοτικού.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Αναμενόμενος χρόνος 4 διδακτικές ώρες.

ΚΟΙΝΟ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ

Το σχέδιο εργασίας απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 10-12 ετών. Για τη επιτυχή έκβαση της διδασκαλίας θα πρέπει να προηγηθεί η εξοικείωση των μαθητών και του εκπαιδευτικού με τη χρήση του διαδικτύου ώστε η όλη προσπάθεια να μην αντιμετωπίσει δυσκολίες.

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Ιστορία. Η πρότασή μας βασίζεται στα «Βυζαντινά Χρόνια», ιστορία της Ε΄ δημοτικού και συγκεκριμένα στα κεφάλαια «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ο Αυτοκράτορας», «Οι Τούρκοι πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη» , «η Άλωση της Κωνσταντινούπολης».

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ Α.Π.Σ.

Στην εργασία αυτή θα παρουσιάσουμε ένα σχέδιο εργασίας με θέμα την άλωση της Κων/πολης βασισμένο στους σκοπούς του αναλυτικού προγράμματος σπουδών όπου οι μαθητές μπορούν να ασχοληθούν με την εκπόνηση συνθετικών σχεδίων εργασίας project και να αξιοποιήσουν πηγές πληροφόρησης προκειμένου να συνθέτουν και να αναλύουν πληροφορίες. Επιπλέον το σχέδιο εργασίας καλύπτει και τους σκοπούς του αναλυτικού προγράμματος για το μάθημα της ιστορίας, όπου οι μαθητές πρέπει να είναι ικανοί να κατανοούν, να ερμηνεύουν και να προεκτείνουν το ιστορικό περιεχόμενο.

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ

Το σχέδιο εργασίας «ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ» συνδέεται με την πληροφορική στο δημοτικά σχολείο όπου, σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα, οι μαθητές πρέπει να ασκηθούν να αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο. Επιπλέον γίνεται σύνδεση της ιστορίας με τη λογοτεχνία, τη γεωγραφία, τη μουσική.

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ- ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Οι μαθητές θα εργαστούν σε ομάδες των τριών- τεσσάρων παιδιών ανάλογα με τα  δυναμική της τάξης ώστε οι μαθητές να συνεργαστούν καλύτερα και με πληρέστερο τρόπο. Θα εφαρμόσουμε την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία ώστε οι μαθητές να επιτύχουν κοινούς στόχους, να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους και να αναπτύξουν κοινωνικές στάσεις και δεξιότητες. Επιπλέον ο εκπαιδευτικός θα έχει το ρόλο του συντονιστή, μέντορα και ηνίοχου ώστε οι μαθητές να εμπλακούν σε διερευνητικές και συνεργατικές δραστηριότητες

ΣΚΟΠΟΣ – ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

 Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας επιδιώκεται οι μαθητές:

·  Να γνωρίσουν το γεγονότα που προηγούνται της άλωσης και να προσδιορίσουν τους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες που οδήγησαν το Βυζάντιο στην παρακμή και την πτώση αξιολογώντας τη σημασία τους.

·  Να ταξινομήσουν και στη συνέχεια να συνθέσουν ιστορικό υλικό με στόχο να εκθέσουν

Ι) Τα αίτια της πτώσης της πόλης

ΙΙ) το ρόλο των πρωταγωνιστών της σύγκρουσης

Β. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία επιδιώκεται γενικά οι μαθητές να εφαρμόσουν το σχήμα: γνώση, κατανόηση, εφαρμογή, ανάλυση, σύνθεση, αξιολόγηση.

Ειδικότερα:

· Να ενισχύσουν τη γνωστική τους ικανότητα σε θέματα ιστορικού περιεχομένου.

· Να κατανοήσουν, να ερμηνεύσουν και να προεκτείνουν ιστορικό περιεχόμενο.

· Να εφαρμόσουν υποθέσεις και να τις ελέγξουν μέσα από τα ερωτήματα που θα διατυπώσουν και τα συμπεράσματα που θα εξαγάγουν.

· Να αναλύσουν στοιχεία και σχέσεις.

· Να συνθέσουν σχέδια δράσης και να επικοινωνήσουν.

· Να αξιολογήσουν και να κρίνουν τις ιστορικές πληροφορίες με εσωτερικές μαρτυρίες και εξωτερικά κριτήρια.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΠΡΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα επισκεφθούν τις  παρακάτω ιστοσελίδες ώστε να  περιγράψουν τη στρατηγική σημασία της Πόλης, να προσδιορίσουν τη θέση της Κωνσταντινούπολης, του Βοσπόρου, του Κεράτιου κόλπου, της Θάλασσας του Μαρμαρά.

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7

http://www.hri.org/MPA/gr/other/1453/ealo.html

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα επισκεφθούν  τις ιστοσελίδες και θα παρακολουθήσουν τα βίντεο σχετικά με το χρονικό της επίθεσης από το στρατό του Μωάμεθ, τις προσπάθειες απόκρουσης του εχθρού από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και τους πολιορκημένους.

 http://www.youtube.com/watch?v=zE_HZQyT_3c&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=-oGwE67IeM8&feature=related

ΤΡΙΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα επισκεφθούν την παρακάτω ιστοσελίδα προκειμένου να πληροφορηθούν σχετικά

α)με το υγρό πυρ.

http://www.linkus.gr/Home/Arthografy/Knowledge/ygropyr.htm

http://egpaid.blogspot.com/2009/01/blog-post_06.html

β)με τα πολιορκητικά όπλα που χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι

http://istoria.pblogs.gr/2007/03/58715.html

ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα μελετήσουν

α)το τελευταίο λόγο που εκφώνησε ο Κωνσταντίνος στο λαό της Κωνσταντινούπολης

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/alosi%20Konstantinoupolis.htm#«Ευγενέστατοι%20άρχοντες

β)το λόγο που εκφώνησε ο Μωάμεθ

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/alosi%20Konstantinoupolis.htm#αγαπητά%20μου%20παιδιά,

ΠΕΜΠΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα επισκεφθούν την παρακάτω ιστοσελίδα για να παρακολουθήσουν ένα βίντεο σχετικά με τα αίτια που οδήγησαν στην παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

 http://www.youtube.com/watch?v=qKLx7s-yek4

ΕΚΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα επισκεφθούν τον παρακάτω ιστότοπο για να μελετήσουν  Ποιήματα για την άλωση

ΕΒΔΟΜΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα μελετήσουν θρύλους που σχετίζονται

με την Άλωση της Πόλης

http://www.aegean.gr/agios-therapontas/magazine/special/1453/Palaiologos.html

http://www.manesis.gr/alosi/alosi.htm

ΟΓΔΟΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα επισκεφθούν την παρακάτω ιστοσελίδα για να μελετήσουν τον τρόπο παράταξης των πολιορκητών καθώς και την ακριβή θέση της Κερκόπορτας.

http://www.manesis.gr/alosi/alosi.htm

ΕΝΑΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι μαθητές θα επισκεφθούν την παρακάτω ιστοσελίδα για να παρακολουθήσουν απόσπασμα από την ταινία «Πολίτικη Κουζίνα» και το τραγούδι «Βόσπορος» του Αλκίνοου Ιωαννίδη.

http://www.youtube.com/watch?v=f-By2JeNyYo&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=3uImlgAjWp8

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση της προσπάθειας των μαθητών γίνεται κατά τη διάρκεια της ομαδικής εργασίας, όπου ο εκπαιδευτικός περιφέρεται σε όλες τις ομάδες, τις καθοδηγεί και τις διευκολύνει στις απαντήσεις αλλά και στην τελική παρουσίαση των εργασιών στο τέλος της διδασκαλίας. Επίσης ο εκπαιδευτικός θα αξιολογήσει την συνεργασία μεταξύ των παιδιών βάσει του ομαδοσυνεργατικού μοντέλου. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι σκοπός αυτής της δραστηριότητας δεν είναι η αξιολόγηση αυτή καθεαυτή, αλλά η ενθάρρυνση των μαθητών να λειτουργούν και να δουλεύουν ομαδικά, να χαίρονται το αποτέλεσμα της ομαδικής προσπάθειας και να παρωθούνται ο ένας από τον άλλο.  

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Οι ιστοσελίδες που επισκέφτηκαν οι μαθητές είναι οι εξής:

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7

http://www.hri.org/MPA/gr/other/1453/ealo.html

http://www.youtube.com/watch?v=zE_HZQyT_3c&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=-oGwE67IeM8&feature=related

http://www.linkus.gr/Home/Arthografy/Knowledge/ygropyr.htm

http://egpaid.blogspot.com/2009/01/blog-post_06.html

http://istoria.pblogs.gr/2007/03/58715.html

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/alosi%20Konstantinoupolis.htm#«Ευγενέστατοι%20άρχοντες

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/alosi%20Konstantinoupolis.htm#αγαπητά%20μου%20παιδιά,

http://www.youtube.com/watch?v=qKLx7s-yek4

http://www.aegean.gr/agios-therapontas/magazine/special/1453/Palaiologos.html

http://www.manesis.gr/alosi/alosi.htm

http://www.youtube.com/watch?v=f-By2JeNyYo&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=3uImlgAjWp8

ΦΥΛΛΌ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1) Να τοποθετήσετε τα αίτια της άλωσης σε αξιολογική σειρά αιτιολογώντας την άποψή σας.
 Αίτια της άλωσης:

·         Συντριπτική υπεροχή των πολιορκητών σε έμψυχο και άψυχο υλικό

·         Χρήση εξελιγμένων όπλων και μεθόδων πολιορκίας

·         Αδυναμίες θνήσκουσας αυτοκρατορίας

·         Κόπωση και αποθάρρυνση Βυζαντινών

·         Ανεπάρκεια βοήθειας από Δύση

·         Κατάκτηση μεγαλύτερου μέρους της αυτοκρατορίας (έλλειψη εφοδίων)

2) Μελετήστε το λόγο του Μωάμεθ και του Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου. Προσπαθήστε να σκιαγραφήσετε εν συντομία το χαρακτήρα των δύο ηγετών. (4^η δραστηριότητα)

 SHAPE  \* MERGEFORMAT .

3) Οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι η στρατιωτική δύναμη των δύο αντιπάλων ήταν: Βυζαντινοί 10.000

                              Τούρκοι 100.000

Από τη σύγκριση των δυνάμεων, τι πιθανότητες σωτηρίας είχαν οι υπερασπιστές της Πόλης; Γιατί, παρόλα αυτά, δεν την παρέδωσαν; Σχολιάστε την απόφασή τους.

4) Συμπληρώστε την ακροστιχίδα της Άλωσης.

5) Συμπληρώστε τα κενά των προτάσεων.

α)  Ο …………….. κόλπος προστάτευε τα βυζαντινά καράβια.

β) Οι πολιορκημένοι αποκρούουν τις επιθέσεις και καίνε τους πύργους και τους αναρριχώμενους με ………………… .

γ) Από την ……………………., μια μικρή πύλη του εσωτερικού τείχους που βρέθηκε ανοιχτή, μπήκε στην Πόλη μια μεγάλη ομάδα γενιτσάρων.

δ) Τα ξημερώματα της ………………., ημέρα …………….., άρχισε η μεγάλη επίθεση.

ε) Οι πολιορκημένοι περιμένουν βοήθεια από τη ………. .

στ) Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έμεινε γνωστός ως …………………………. .

6) Αφού διαβάστε τα ποιήματα, προσπαθήστε να γράψατε ένα δικό σας ποίημα που να δοξάζει τους αγώνες των Ελλήνων.  Εναλλακτικά μπορείτε να ζωγραφίσετε κάτι σχετικό με την Άλωση.