ΛΙΔΩΡΙΚΙ

  

Ο Δήμος απαρτίζεται από χωριά που βρίσκονται στους πρόποδες των Βαρδουσίων (Διακόπι, Δάφνος, Κάλλιο, Κονιάκος) ενώ τα υπόλοιπα "ξεφυτρώνουν" διάσπαρτα στις πλαγιές της Γκιώνας. Η φύση του εδάφους είναι ορεινή ενώ σαν επίκεντρο της περιοχής θεωρείται το φράγμα του Μόρνου, που υδροδοτεί την Αθήνα. Καταλαμβάνει έκταση 409.577.000 τ.μ. (πρώτος δήμος σε έκταση στη Φωκίδα). Για την ακρίβεια η έκταση του Δήμου Λιδορικίου αποτελεί το 19.3% της συνολικής έκτασης του Ν. Φωκίδας (2.120.564.000 τ.μ.). Εκτείνεται μεταξύ των όμορων νεοσύστατων δήμων (Βαρδουσίων, Καλλιέων, Γαλαξειδίου, Ευπαλίου και Τολοφώνος) περιλαμβάνοντας στα όρια του 17 Δ. Διαμερίσματα ('Aβορος, Αμυγδαλιά, Βραΐλα, Δάφνος, Διακόπι, Δωρικό, Κάλλιο, Καρούτες, Κονιάκος, Λευκαδίτι, Μαλανδρίνο, Πεντάπολη, Περιθιώτισσα, Στίλια, Συκέα, Σώταινα με έδρα του Δήμου το Λιδορίκι). H ύπαρξή του χρονολογείται από τον 9ο μ.Χ. αιώνα όπου αποτελούσε έδρα Επισκόπου. Διαδέχτηκε το αρχαίο Κάλλιο ως κέντρο της ορεινής ενδοχώρας και οι κάτοικοι του "συγγένευαν" και αυτοί με τους Αιτωλούς. Κυρίαρχη μορφή στα γεγονότα που οδήγησαν στην επανάσταση εναντίον των Τούρκων το 1821 στην περιοχή Λιδορικίου αποτέλεσε ο αρματολός Δήμος Σκαλτσάς, πρωτοπαλίκαρο των Κοντογιανναίων. Από το Λιδωρίκι κατάγεται επίσης ο Ιωάννης Μακρυγιάννης (1797-1864) που τα απομνημονεύματά του αποτελούν τεράστια προσφορά στα ελληνικά γράμματα. 'Eντονη είναι η παρουσία και η δράση, την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, των κατοίκων της περιοχής απέναντι στην Γερμανική κατοχή. Το Λιδορίκι κάηκε στις 29/8/1944 από τους Γερμανούς όπως και το Αιγίτιο και αποτελούν σύμβολα του αγώνα και της αντίστασης στους Γερμανούς εισβολείς.

ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ                                                   

ΧΛΩΡΙΔΑ: Στις ανώτερες ορεινές ζώνες η χλωρίδα διακρίνεται για την προσαρμογή της σε περιόδους ψύχους, στις κατώτερες ορεινές δε για την προσαρμογή της σε περιόδους ξηρασίας. Μια μέση κατάσταση εμφανίζεται στην άμεση περιοχή υδρορροών. Τα αειθαλή φυτά χαρακτηρίζονται από την οικονομία και προστασία των χυμών. 'Eτσι έχουμε ξερόφυτα και φυτά αποθηκευμένης υγρασίας. Τα ξερόφυτα έχουν πολλά χαρακτηριστικά , που φτάνουν από τα μικρά φύλλα μέχρι τα αγκάθια (κυπαρίσσια, κέδροι) ή από φύλλα με υμένα (πικροδάφνες) ή από φύλλα προστατευόμενα με τρίχωμα ή αρωματικά και αιθέρια έλαια (θυμάρι). Πολλές φορές αυτά τα χαρακτηριστικά συνυπάρχουν στο ίδιο φυτό ενώ άλλα φυτά μπορούν να συντηρούν το νερό στα σωματώδη χυμώδη φύλλα τους (οπούντια, αγκάβη) και με τις βαθιές τους ρίζες. Αντίθετα με τα ξερόφυτα άλλα φυτά φύονται και αναπτύσσονται κατά την περίοδο των βροχών. Τέτοια φυτά είναι τα γεώφυτα ή θερόφυτα (ασφόδελος, άγρια κρεμμύδια), τα οποία επιβιώνουν τους καλοκαιρινούς μήνες υπόγεια με το ριζικό τους σύστημα.

ΠΑΝΙΔΑ: Η περιοχή έχει τη συνηθισμένη για το υψόμετρο και τη θέση που βρίσκεται ζωοκοινότητα. Από τα άγρια ζώα συναντώνται συχνά το αγριογούρουνο, η αλεπού, το τσακάλι, το κουνάβι και ο λαγός. Από την πτηνοπανίδα συναντώνται συχνά καρακάξες, κουρούνες, πέρδικες, τρυγόνια ενώ σπάνιοι είναι οι αετοί στη γύρω περιοχή. Από τα ερπετά και τα αμφίβια απαντώνται οχιές, σαύρες, χελώνες. Παρατηρεί ακόμη κανείς θηλαστικά ζώα όπως ασβούς, νυφίτσες, σκαντζόχοιρους και διάφορα πτηνά (μπεκάτσες, αηδόνια, χελιδόνια, σπουργίτια και χωραφοσπουργίτια) που συμπληρώνουν την πτηνοπανίδα.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ: Τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής σχετίζονται με την κτηνοτροφία που είναι κύρια ασχολία των κατοίκων της. 'Eτσι θα αναφέρουμε τα εξής που μπορεί να βρει κάποιος στα μεγάλα χωριά (Δημοτικά Διαμερίσματα) του Δήμου : Πιο συγκεκριμένα στο Λιδορίκι μπορούμε να βρούμε τυροκομικά, γαλακτοκομικά προϊόντα, εμπόριο κρεάτων, πτηνοτροφικά/μελισσοκομικά προϊόντα

ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ

Συνεχίζοντας το δρόμο προς Καρπενήσι και μετά την Βίτωλη θα βρούμε την διασταύρωση για Λιτόσελο και Ροβολιάρι... Το Ροβολιάρι με τα όμορφα μικρουψίπεδα, τα αιωνόβια έλατα και την περιμετρική θέα. Εκεί υπάρχουν καστανοδάση και δάση δρυός (βελανιδιάς). Από τις πλαγιές του Ροβολιαρίου μπορούμε να δούμε το σύνολο των βουνών της στερεάς Ελλάδας και της Θεσσαλίας καθώς να κάνουμε συγκομιδή βοτάνων ρίγανης κ.λ.π. έχει δε και ένα καταπληκτικό λαογραφικό μουσείο. Το Ροβολιάρι είναι κτισμένο από τα πολύ παλιά χρόνια στο Β.Δ. τμήμα του νομού Φθιώτιδας, στα σύνορα της ομηρικής Φθίας και της αρχέγονης Δολοπίας των Αγράφων. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Φθία ονομάστηκε έτσι από κάποια Φθία γυναίκα ή από το Φθοίο, γιο του Ποσειδώνα και της Λάρισας. Φθοία και Φθίη ονομάζονταν, στην αρχή, η χώρα που βρισκόταν γύρω της το βασίλειο του Δευκαλίωνα, του Έλληνα, του Πηλέα και του Αχιλλέα. Το πιο πιθανό είναι πως η Φθοία πόλη βρισκόταν στην κοιλάδα του Σπερχειού γιατί η εύφορη κοιλάδα διατηρεί σπουδαία ίχνη ύπαρξης των Αχαιών και εδώ επιχωριάζουν, ως επί το πλείστον, οι χαρισμένοι στους Αχαιούς λόγοι και τα τραγούδια για τον Πηλέα, που έταξε εκατόμβες κριαριών στους φίλους του θεούς στις δασωμένες πηγές του Σπερχειού.

Οι κάτοικοι της πόλης Φθοίας λέγονταν Φθιώτης και Φθοιώτες, οι συνεκστρατεύσαντες στην Τροία με τον Αχιλλέα που ο Όμηρος τους αποκαλεί Μυρμιδόνες και Έλληνες και Αχαιούς.

Το αρχέγονο Ροβολιάρι βρισκόταν χτισμένο στο συνεχές τμήμα του χωριού, όπου σήμερα υπάρχουν απομεινάρια τάφων και τειχών, στη θέση Λομπάρδα και Τζαγκαράκη.

Απέχει από την Λαμία 50 Χμ περίπου (Εθνικός δρόμος Λαμίας-Καρπενησίου). Έχει υψόμετρο 750μ περίπου. Αποτελείται από 4 συνοικίες: Αγ.Αποστολοι, Αλεξέϊκα, Μισιάκ, Αγ. Γεώργιος.

  Η έλλειψη γραπτών στοιχείων για το παλαιότερο χωριό(Ροβολιάς) οπωσδήποτε δυσχεραίνουν την τεκμηρίωση ιστορικής καταξιωμένης γνώμης. Βέβαια έχοντας στη διάθεση μας τον πλούτο των αρχαϊκών αντικειμένων και όλα τα μεταγενέστερα είδη από την Βυζαντινή εποχή, τα χρόνια της τουρκοκρατίας και την μετεπαναστατική του 1821 περίοδο, καθώς και όλα τα είδη του λαϊκού πολιτισμού της Ροβολιαριτικης κοινωνίας των 2 τελευταίων αιώνων μπορούμε ανεπιφύλακτα να διατυπώσουμε τα παρακάτω ιστορικά συμπεράσματα :

  1.Το χωριό λειτουργούσε ως οικισμός από τα προχριστιανικά χρόνια στη θέση Κάστρο Αγ.Παρασκευής-Λομπάρδα-Τζαγκαράκη, άγνωστο με ποια ονομασία.

  2.Το χωριό εξακολουθεί να υπάρχει στα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας έχοντας στην περιμετρική του ακτίνα και κάποιους μεμονωμένους μικροοικισμούς όπως: τον Αυλούβα, του Φώτη το μποστάνι, τα Λίτα,τα Σέληνα,τα Πιπίλια και τα Κατιφίλια.

  3.Μεσα στα χρόνια της τουρκοκρατίας το χωριό Ροβολιάρι λειτουργούσε ως σφριγηλή και ακμάζουσα κοινότητα, δεχόμενη τις επιδράσεις από την γειτονική περιοχή των Αγράφων.

  4.Τα παμπάλαια εκκλησιαστικά είδη και τα 2 παμπάλαια βιβλία τυπωμένα το 1603 στην Ενετία της Ιταλίας.

  5.Η ομολογία και η καταγραφή του Ροβολιαρίου στον πινάκα πολιτοχωριών, από τον Γάλλο περιηγητή Πουκεβίλ το 1810 φανερώνει ότι το χωριό ήταν ένα μεγάλο κεφαλοχώρι με 3 πολυάνθρωπες συνοικίες την εποχή αυτή.

  6.Αρκετα γραπτά έγγραφα υπάρχουν στην συνέχεια μετά την επανάσταση του 1821 όπως)τον πίνακα με τα ονοματεπώνυμα των συγχωριανών αγωνιστών στην επανάσταση του 1821. β)τον πίνακα με τα ονοματεπώνυμα των "εν αιχμαλωσία διαβιούντων" Ροβολιαριτών μετά το 1821. γ)μητρώο αρρένων της κοινότητας Ροβολιαρίου από το 1821-1830. δ)τις εγγραφές άδειες γάμου.

  7.Εγγραφα από το 1838-1854 διπλότυπα πληρωμής φόρου προς τον δήμο Βαρυμπόμπης Μακρακώμης για όλα τα κεφάλια οικόσιτων ζώων καθώς και φόρο για παραγόμενα γεωργικά είδη στο χωριό.

8.Τα παλαιά νομίσματα που βρέθηκαν κατά καιρούς στη περιοχή Ροβολιαρίου, αποτελούν σημαντική μαρτυρία πως το χωριό ήταν πράγματι κάποιος οικισμός. Στον Αυλούβα έχουν βρεθεί νομίσματα από την εποχή του Φιλίππου της Μακεδονίας.

  9.Οι πολλές εκκλησίες και οι διάφορες παλιές εικόνες που περισυλλέχθηκαν αποτελούν ιστορικά στοιχεία από τους προηγούμενους καιρούς που δρούσε και δημιουργούσε τούτη η κοινωνία.

 

  Ο σύλλογος Απανταχού Ροβολιαριτών

  Η προσφορά του συλλόγου από το 1980 και μετά ήταν πολύ σημαντική σε πολλές δραστηριότητες. Μάλιστα, όλο το χωριό, μαζί με τους αγαπητούς ομογενείς συμπατριώτες, βλέποντας τούτη τη δραστηριοποίηση του συλλόγου προσφέρουν πολλά κι έτσι η λειτουργία του σαν πολιτιστικού-κοινωνικού φορέα δεν καταξιώνεται μόνο στην σφραγίδα αλλά στην ουσία των πραγμάτων. Άλλωστε και η πολιτεία συνδράμει με πολλούς τρόπους τα τελευταία χρόνια τους πολιτιστικούς συλλόγους και έτσι η κοινωνική τους και πολιτιστική τους προσφορά γίνεται πιο σωστή και πιο αποδοτική. Ο σύλλογος βέβαια είναι από τους παλαιότερους δραστηριοποιημένους συλλόγους στο λεκανοπέδιο της Αττικής αφού έχει ήδη 50 χρόνια λειτουργίας.